Żyjemy szybko, ale zdrowie nie ma trybu „snooze”. Ta luksusowa prostota to przewodnik, który przeprowadzisz w realu – bez tabel, bez chaosu, w rytmie Twojego kalendarza. Zaznacz, zrób, odhacz. Twoje „glow” zaczyna się od środka.
1. Raz w roku: „podstawowy serwis” organizmu
-
Morfologia + ferrytyna (energia, włosy, odporność)
-
Lipidogram (cholesterol całk./HDL/LDL, trójglicerydy)
-
Cukier na serio: glukoza na czczo + ewentualnie HbA1c
-
Tarczyca: TSH (w razie odchyleń → fT4/fT3)
-
Wątroba i nerki: ALT/AST, GGTP, kreatynina z eGFR
-
Badanie ogólne moczu
-
Ciśnienie krwi + tętno spoczynkowe
-
Szczepienia aktualne: grypa (co rok), COVID (zgodnie z zaleceniami), Tdap co 10 lat
Umów „pakiet poranny” – krew, ciśnienie, mocz w jednej przychodni. Kawa po badaniach smakuje jak nagroda.
2. Skóra, zęby, oczy – beauty check
-
Dermatolog + dermatoskopia (pieprzyki, znamiona) – co 12–24 mies.
-
Stomatolog + higienizacja – co 6 mies. (serio, to jest anti-aging dla uśmiechu)
-
Okulista: ostrość widzenia, ciśnienie śródgałkowe – co 1–2 lata
3. Profil ginekologiczny (osoby z szyjką macicy)
-
Cytologia/HPV co-test: zgodnie z zaleceniami (zwykle co 3–5 lat, częściej przy nieprawidłowościach)
-
USG piersi: co rok (częściej przy gęstej tkance/piśmiennych zaleceniach)
-
Mammografia: zwykle od 40–50 r.ż. wg programu i czynników ryzyka
-
Samobadanie piersi: co miesiąc, 3 minuty pod prysznicem
4. Urologiczny must-know (osoby z prostatą/jądrami)
-
Konsultacja urologiczna: od ok. 45–50 r.ż. lub wcześniej, jeśli są objawy/obciążenia
-
PSA – po rozmowie z lekarzem (indywidualizacja decyzji)
-
Samobadanie jąder: co miesiąc
5. Jelita i brzuch – prewencja, która ratuje lata
-
Kolonoskopia: zwykle od 45 r.ż. (wcześniej przy obciążeniach)
-
Alternatywnie: test na krew utajoną (FIT) co rok–dwa
-
USG jamy brzusznej: co 1–2 lata (wątroba, nerki, pęcherzyk)
6. Kości, krew i hormony – gdy styl życia „przyspiesza” zegar
-
DEXA (gęstość kości): kobiety 65+, mężczyźni 70+; wcześniej przy niskiej masie ciała, długich dietach, sterydach, FRAX ↑
-
Witamina D – do rozważenia (szczególnie jesień–zima)
-
Żelazo/B12/kwas foliowy – jeśli zmęczenie, dieta roślinna, obfite miesiączki
7. Serce i oddech
-
EKG spoczynkowe: co 1–2 lata (wcześniej przy kołataniu/omdleniach)
-
Kardiologika szybciej, jeśli: nadciśnienie, palenie, cukrzyca, rodzinne zawały/udar
8. Głowa też jest ciałem
-
Krótki screening nastroju/stresu (np. PHQ-9/GAD-7 online) – co pół roku
-
Jeśli wynik „na żółto/czerwono” → konsultacja psycholog/psychiatra. Dobry sen i nerwy = 50% urody.
Weekendowy plan „zrób i odhacz” (2–3 godziny, real life)
Piątek 20:00: rezerwujesz wizyty online (laboratorium, dermatoskopia, stomatolog).
Poniedziałek 7:30: krew + mocz (na czczo), ciśnienie, 10 min EKG.
Środa: dermatolog (15 min), stomatolog/higienizacja (45 min).
Sobota: samobadanie piersi/jąder, wpis do notatek.
Raz w roku: większe rzeczy – kolonoskopia/mammografia/DEXA wg wieku i zaleceń.
Personalizacja wg wieku (skrótowo)
-
25–39: pakiet roczny + ginekolog, skóra, zęby, oczy; rozważ żelazo/B12 u aktywnych/na diecie; FIT – tylko przy wskazaniach.
-
40–49: jak wyżej + pierwsza mammografia (wg zaleceń), rozważ FIT; serce pod lupą, jeśli obciążenia.
-
50+: kolonoskopia/FIT według programu, mammografia regularna, urolog do rozmowy (PSA); kości i serce w kalendarzu.
Zapamiętaj jak mantrę
Krótko, ale co roku. Minimum krwi + mocz + ciśnienie ratują więcej niż perfekcyjna dieta przez miesiąc. Profilaktyka jest sexy – bo pozwala żyć w tempie, które wybierasz, a nie w tempie, które narzuca choroba.
